Aşağıda, tarihçi bakış açısıyla ele alınmış, geçmişten bugüne bağ kurmaya çalışan bir anlatımla “Full Gross Market kimin?” sorusunu odağa alan özgün bir blog yazısı yer alıyor:
—
Bir Tarihçinin Not Defterinden: Perakendede Dönüşümün İzleri
Tarihçi olarak işe genellikle şöyle başlarım: bugün olan neyse, onun tohumları dün atılmıştır. Finans, ticaret ve toplum arasındaki ilişkiler, her bir köşe taşında bugüne dair ipuçları saklar. Bu bağlamda, “Full Gross Market kimin?” sorusu, yalnızca bir marka kimliği sorusu değildir; perakende tarihimizdeki kırılma anlarını, sermaye birikimi süreçlerini ve tüketici davranışındaki evrimleri anlamaya yönelmiş bir pencere gibidir.
Perakende sektörü, tarih boyunca toplumsal dönüşümlere tanıklık etmiştir: köyden kente göç, tüketim mallarının kitleselleşmesi, ulaşım altyapılarının gelişmesi… 20. yüzyılın sonlarına doğru “hipermarket”, “discount”, “cash & carry” gibi kavramlarla sektör evrildi; 21. yüzyılda ise “gross market / toptan-perakende karması” yeni bir aşama kazandı. Full Gross Market de bu evrimde güncel bir figür olarak öne çıkıyor. Şimdi, bu firmanın kimliği, nasıl doğduğu ve nerelere uzandığı üzerine tarihsel bir croquis çıkaralım.
—
Full Gross’un Sahibi: Akyurt Süpermarket Ailesi ve Konsept Yenilenmesi
Full Gross’un doğrudan kimlere ait olduğunu anlamak için önce Akyurt Süpermarket’i tanımak gerekir. Ankara ve Konya’da uzun yıllardır faaliyette bulunan Akyurt Süpermarket, 2024 itibarıyla Full Gross markasıyla gross konseptine giriş yaptı. [1]
Açılış haberlerine bakıldığında, Full Gross Türkiye’de “Gross konseptini tema” edinmiş yeni bir uzantı olarak lanse ediliyor. Örneğin, Konya’da Beşyol’daki mağazanın açılışında şu ifade yer alıyor: “14 yıldır Konya’da hizmet veren Akyurt Süper Marketin yeni konsepti … Full Gross” [2]
Öte yandan, bir başka kaynak Fix Gross Market’e dair bilgiler verirken, Full Gross’un kurucusunun Yunus Ayhan olduğu iddiasını öne sürüyor. [3] Ancak bu bilgi, Akyurt kaynaklı açıklamalarla örtüşmeyebilir; zira Akyurt’ın kendi resmi açıklamaları Full Gross’u kendi yatırımı olarak konumlandırıyor. [1]
Yönetim cephesinde ise Emrah Uyanık’ın adı öne çıkıyor: Akyurt Süpermarket ve Full Gross genel müdürlüğüyle ilgili kaynaklarda bu isim geçiyor. [3] Bu da Full Gross’un yönetim katmanlarında Akyurt’un hâkimiyetinin açık bir göstergesi.
Sonuç olarak, Full Gross’un sahipliği ya da daha doğrusu kontrolünün, Akyurt Süpermarket’in sahipleri ve yöneticileri ekseninde şekillendiğini söyleyebiliriz: Akyurt içinde geliştirilmiş bir gross konsepti olarak.
—
Geçmişten Gelen Akımlar: Cash & Carry’den Gross’a
Türkiye’de gross market / toptan-perakende karması kavramı, aslında 1980-90’lardan itibaren Cash & Carry modelleriyle filizlendi. Bu modelde mağazalar genellikle toptan satışlara odaklanırken, bazı durumlarda bireysel tüketicilere de açılıyordu. [4] 1989’da Tespo’nun Cash & Carry formatında Marmaris’te açılması, Türkiye’de toptancı market konseptinin kamuoyuna tanıtıldığı döneme işaret eder. [4]
Zamanla indirim marketleri (discount) ve hipermarketler sahneye çıktı; ama 2020’ler tüketici tercihlerinde “toptan fiyatından perakende alışveriş” arayışı ile gross konseptini tekrar ön plana çekti. [5] Bu evrim, ekonomik belirsizlik dönemlerinde tüketicinin daha çok fiyat hassasiyeti geliştirmesiyle paralellik taşır.
Full Gross’u bu geniş akım içinde değerlendirmek gerekir: Akyurt, geleneksel süpermarket pastasından yeni bir kol açarak gross konseptine yönelmiş durumda. Bu, hem kurulu sermayeyi değerlendirme stratejisi hem de tüketici davranışlarının yönlendirdiği bir hamledir.
—
Kırılma Noktaları ve Stratejik Seçimler
– Konsept dönüşümü: Akyurt Süpermarket’in Full Gross’u başlatması, marka kimliğinin yeniden tanımlanmasıdır. Bu, ‘yeni hamle’ imajı sağlar, mevcut mağazaları güçlendirir.
– Büyüme odağı şehirler arası yayılma: Haberlere göre, Full Gross yalnız Konya’da değil, Ankara’da da mağazalarla faaliyete geçiyor. [1] Bu, yalnızca yerel marka sınırından çıkma yönünde bir adımdır.
– Fiyat rekabeti stratejisi: Full Gross, gross konseptin avantajı olarak fiyatları piyasaya göre %8–15 civarında daha düşük tutmayı vurguluyor. [2] Bu strateji, tüketiciyi çekmek için güçlü bir motivasyon sunuyor.
– Yerel tedarik ve üretici entegrasyonu: Konya’daki Full Gross mağazalarında yerli üreticiler ve yerel markalar vurgulanıyor; bu da tedarik zincirinde yerel bağlantıyı güçlendiriyor. [2]
Bu kararlar, Akyurt’un yalnızca perakende değil, lojistik, tedarik zinciri ve marka algısı bakımından bir “yeni evre” atlama çabasıdır.
—
Bugünle Bağ Kurmak: Toplumsal Dönüşümler ve Tüketici Tercihleri
Günümüzde, özellikle ekonomik belirsizlik dönemlerinde tüketiciler “daha uygun fiyat / daha büyük paket” eğilimlerine yöneliyor. Gross marketler bu ihtiyacı karşılamada avantajlı pozisyona sahip. [5]
Ayrıca, şehirleşme ve ulaşım kolaylığı sayesinde büyük araçlarla alışveriş yapma alışkanlığı artıyor; Full Gross’un büyük mağaza + otopark sunması bu trendle örtüşüyor. [2]
Ancak riskler de var: fiyat baskısı, lojistik maliyetleri, taze ürün tedariği gibi zorluklar gross konseptin sürdürülebilirliğini test edecektir.
—
Sonuç: Full Gross Kimin, Neyi Temsil Ediyor?
Full Gross’un kimliğini anlamak, aslında Akyurt Süpermarket’in evriminde gerçekleşen bir paradigma değişimini kavramaktır. Sahibinden bağımsız bir marka değil; Akyurt’un gross konseptli evriminin dışavurumudur. Yönetim kadrosunda Akyurt ile örtüşmeler bulunur, sahiplik ve sermaye kontrolünün merkezindedir.
Tarihsel süreçler gösterir ki perakende dönüşümleri, yalnızca şirket kararlarından ibaret değildir; toplumun, ekonominin, ulaşımın, tüketim alışkanlıklarının şekillendiği koşullarla birlikte evrilir. Full Gross bu bağlamda yakın gelecekte Türkiye’de gross konseptinin sembollerinden biri olma potansiyelini taşıyor.
İleriki yıllarda gözlemleyeceğimiz şey şudur: Full Gross’un sahipliği ve kontrolü değişebilir mi? Büyüme sürecinde yatırımcı ortaklar devreye girer mi? Ama bugün için “Full Gross kimin?” dendiğinde, Cevabı: Akyurt Süpermarket grubu ve yöneticilerinin kontrolünde, Akyurt’un gross konsepti olarak gelişmekte olan bir marka diyebiliriz.
—
Bu yazı, çeşitli kaynaklardan derlenen bilgiler çerçevesinde hazırlanmıştır. Resmî şirket dokümanlarında zamanla yeni değişimler olabilir; dikkatle güncellenmelidir.
—
Sources:
[1]: https://retailturkiye.com/acilislar/akyurt-supermarket-full-ile-gross-market-sektorune-merhaba-dedi/?utm_source=chatgpt.com “Akyurt Süpermarket, Full ile gross market sektörüne “merhaba” dedi”
[2]: https://www.yenimeram.com.tr/full-gross-magazasi-besyolda-hizmete-girdi-536204.htm?utm_source=chatgpt.com “FULL GROSS MAĞAZASI Beşyol’da hizmete girdi – Yeni Meram”
[3]: https://kimdir360.com.tr/fix-gross-market-sahibi-kimdir?utm_source=chatgpt.com “Fix Gross Market sahibi kimdir?”
[4]: https://www.perakendekulis.com/2021/07/turkiyenin-lider-gross-marketleri.html?utm_source=chatgpt.com “Türkiye’nin Lider Gross Marketleri – Perakende Kulis”
[5]: https://www.turkiyegazetesi.com.tr/ekonomi/tuketicinin-tercihi-gross-markete-kayiyor-alisveriste-toptana-gectik-1134817?utm_source=chatgpt.com “Tüketicinin tercihi gross-markete kayıyor! Alışverişte ‘toptan’a geçtik!”